Γιώργου Κυπριανοῦ
Ζοῦμε στόν κόσμο τοῦ διαδικτύου, τῶν ἠλεκτρονικῶν διεκπεραιώσεων, τῶν μέσων κοινωνικῆς δικτύωσης καί γενικά στήν ὅσο τό δυνατόν ἐλαχιστοποίηση τῶν ἐξ ἐπαφῆς σχέσεων καί συναλλαγῶν. Ἡ τεχνολογία σήμερα ὅσο ποτέ ἄλλοτε πῆρε ἀπόλυτα τά ἡνία τῆς ζωῆς μας, ἀντικατέστησε τόν ἄνθρωπο σέ ὑφιστάμενες καί προϊστάμενες θέσεις, ἔδωσε ἄπειρες δυνατότητες καί διευκολύνσεις, ἀδιανόητες μόλις πρίν δεκαπέντε χρόνια, καί πρόσφερε ἐναλλακτικούς τρόπους ἐργασίας. Παρόλη ὅμως τήν πρακτική ὠφέλεια καί χρησιμότητα, ἔφερε μαζί της καί καταστάσεις περίεργες ἕως καί τραγικές. Ἐθισμός, cybersex, ἠλεκτρονικό ἔγκλημα, ἐκμετάλλευση, ἀποχαύνωση καί ἀποξένωση εἶναι τά πιό διαδεδομένα καί παραδεκτά. Ἤδη ἡ ἰατρική καί εἰδικότερα ἡ ψυχιατρική εἰδικεύονται στό νά ἀντιμετωπίζουν νέου εἴδους ἀσθένειες καί νοσηρές καταστάσεις πού δέν ὑπῆρχαν στό παρελθόν.
Ὡστόσο, ὅσο κι ἄν τό μέλλον φαντάζει τρομακτικό, ἐντούτοις κάποιες μικρές καί συγκρατημένες συμπεριφορές καί ἐπιλογές δέν ἀφήνουν τό φῶς νά χαθεῖ. Ὁμάδες ἀνθρώπων ἀκόμα καί ἐργασίες, ἀντιδρώντας στήν καταδυνάστευση τῆς ἠλεκτρονικότητας, ἐπιχειροῦν ριψοκίνδυνες πρωτοβουλίες, τοῦ τύπου ἀπαγόρευσης κινητῶν σέ χώρους ἑστίασης ἤ ἀπαγόρευση ἀσύρματου διαδικτύου γιά οὐσιαστική ἐπικοινωνία. Φαίνεται ὅτι οἱ διά ζώσης σχέσεις καί ἡ φυσική ἐπικοινωνία παραμένουν τό πρῶτο ζητούμενο καί ἀναγκαῖο. Κι εἶναι ἀπόλυτα λογικό. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι προϊόν σχέσης. Καί μάλιστα τῆς πιό ἄμεσης καί στενῆς. Δέν μπορεῖ νά λειτουργήσει διαφορετικά. Κι ἄν τό ἐπιχειρήσει, τότε θά εἶναι δυσλειτουργία, ὑπολειτουργία, παραλειτουργία καί τέλος καταστροφική λειτουργία. Ὁ ἄνθρωπος ἀργά ἤ γρήγορα τό συνειδητοποιεῖ καί τό προσέχει. Εἴτε, ὅταν τό βρίσκει, τό προφυλάσσει, εἴτε, ὅταν τό χάνει, τό νοσταλγεῖ. Εἴτε, ὅταν παντελῶς ἀντικαθίσταται ἀπό τήν ἐξ ἀποστάσεως σχέση, βιώνει ἐν τέλει τά εὐτελῆ της παράγωγα καί ψάχνει ξανά τήν οὐσία τῆς ζωῆς του στήν φυσική παρουσία τοῦ ἄλλου.
Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωση τραπεζικοῦ ἱδρύματος σέ εὐρωπαϊκή χώρα, τό ὁποῖο, ἀντί νά ἐπιδοθεῖ στήν ἀντικατάσταση ἀνθρώπινου δυναμικοῦ μέ ὑπηρεσίες διαδικτυακής ἐξυπηρέτησης, ἔπραξε τό ἀντίθετο, ἀνοίγοντας παραρτήματα σέ ὅλη τήν χώρα μέ ἔστω ἕνα τραπεζικό ὑπάλληλο καί μειώνοντας στό ἥμισυ τίς διαδικτυακές του ὑπηρεσίες. Τό ἀποτέλεσμα, ἀπό τήν τέταρτη θέση στήν ἐγχώρια κατάταξη τῶν τραπεζικῶν ἱδρυμάτων νά βρεθεῖ στή δεύτερη διεκδικώντας ἀπειλητικά ἀκόμα καί τήν πρώτη. Ὁ λόγος; Ἀποδείχθηκε ὅτι οἱ ὑφιστάμενοι καί οἱ νέοι πελάτες προτιμοῦσαν τήν φυσική ἐπικοινωνία μέ ὑπαλληλικό προσωπικό, παρά τήν ἀπρόσωπη διαδικτυακή καί ἠλεκτρονική. Ἀπόδειξη ὅτι, ἀκόμα καί συμφεροντολογικά, κάποιοι κατανόησαν καί ἀξιοποίησαν τήν ἔμφυτη ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου γιά φυσική ἐπικοινωνία καί σχέση καί μπράβο τους.
Ἔστω κι ἄν σέ κάποιους τά πιό πάνω φαίνονται ρομαντικά καί ὑπεραισιόδοξα, ἡ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου παραμένει ἡ ἴδια. Ὁ ἄνθρωπος αὐτοβεβαιώνεται καί ἀνακαλύπτει τήν ταυτότητά του μόνο μέσα ἀπό σχέσεις φυσικές καί ὄχι ἐναλλακτικές. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ σήμερα, ὅσο κι ἄν ἔχει καταπλακωθεῖ ἀπό τή βαρύτατη καί καθηλωτική ὀθόνη, ὅσο κι ἄν προσπαθεῖ νά πείσει τόν ἑαυτό του ὅτι ἔχει βρεῖ τήν πληρότητά του στήν τεχνολογία, νομοτελειακά θά ’ρθει ἡ στιγμή πού ὅλα θά ἀνατραποῦν. Στό πρῶτο χάδι, στό πρῶτο σκίρτημα, στήν πρώτη ἀνάγκη, στό πρῶτο βλέμμα, στόν πρῶτο πόνο, στόν πρῶτο ἔρωτα, στήν πρώτη γέννα, στήν πρώτη ἀπώλεια. Τότε εἶναι πού θά πετάξει ὡς ἄχρηστες καί ἀχρείαστες τίς ὀθόνες καί θά σηκώσει τά μάτια ψηλά γιά δύναμη καί εὐχαριστία καί θά ἁπλώσει τά χέρια γιά νά χαρεῖ καί νά ἀπολαύσει, γιά νά παρηγορήσει καί νά παρηγορηθεῖ.
