π. Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ἄλλο πράγμα εἶναι τό νά προσεύχεσαι ἐναντίον τῶν λογισμῶν, ἄλλο τό νά ἀντιλέγεις πρός αὐτούς καί ἄλλο τό νά τούς ἐξουθενώνεις καί νά τούς ἀφήνεις πίσω σου» (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, λόγ. κστ΄ 51).
Οἱ Πατέρες μας εἶναι ἀπολύτως σαφεῖς: οἱ λογισμοί δίνουν τόν τόνο καί τόν ρυθμό στήν ψυχή μας. Γιατί μᾶς ὁδηγοῦν ἤ σέ διάθεση ἀγάπης πρός τόν Κύριο καί τούς ἁγίους Του ἤ σέ συσχηματισμό μέ τόν κόσμο τοῦτο, τόν ὑποταγμένο στόν Πονηρό καί τίς δυνάμεις του. Οἱ λογισμοί μπορεῖ νά εἶναι ἀγαθοί: ἐκ τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀγγέλων Του, μπορεῖ νά εἶναι φυσικοί: αὐτό πού ἐκφράζει ἡ ἴδια ἡ ψυχοσωματική μας ὕπαρξη, μπορεῖ ὅμως – κι αὐτό εἶναι ἐκεῖνο πού ἐνδιαφέρει ἰδιαιτέρως στήν πνευματική ζωή καί ἀναφέρει στό κεφάλαιο ὁ ἅγιος – νά εἶναι ἐκ τοῦ Πονηροῦ. Πρέπει, λοιπόν, νά βρισκόμαστε πάντοτε σέ ἐπιφυλακή. Ὁ νοῦς μας νά εἶναι ἄγρυπνος φρουρός πού νά ἀναγνωρίζει ἀμέσως τό εἶδος τῶν λογισμῶν πού μᾶς πλησιάζουν, εἴτε στή διάνοια εἴτε στό βάθος τῆς καρδιᾶς. Ὁ πόλεμος αὐτός μάλιστα συνιστᾶ τόν «ἀόρατο πόλεμο» στόν ὁποῖο βρίσκεται ὁ πιστός, πού ἤ θά τόν κάνει νά μεγαλουργήσει ἤ θά τόν καταβαραθρώσει!
Ὁ ἅγιος μᾶς βοηθάει: ἐπισημαίνει τρεῖς τρόπους ἄμυνας ἀπέναντι στούς δαιμονικούς λογισμούς. Πρῶτος τρόπος: νά προσευχόμαστε ἐναντίον τῶν λογισμῶν – σπουδαῖος τρόπος εἰδικά τῶν ἀρχαρίων χριστιανῶν, καθώς ἐπικαλοῦνται τόν Παντοδύναμο Κύριο. Δεύτερος τρόπος: νά ἀντιλέγουμε πρός αὐτούς – νά μποροῦμε νά ἀντιπαραθέτουμε στήν πονηρία τους τήν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, γεγονός πού προϋποθέτει τήν καλή γνώση τῆς χριστιανικῆς πίστεως, πράγμα ὄχι τόσο εὔκολο ὅταν ληφθεῖ ὑπόψη μάλιστα ἡ ποικιλία τῶν λογισμῶν τοῦ Πονηροῦ καί ἡ ἀδιάκοπη ἐπίθεσή του κατά τῶν πιστῶν. Τρίτος τρόπος: νά περιφρονοῦμε πλήρως κάθε δαιμονική ὑποβολή. Εἶναι ὁ καλύτερος καί ὁ ἀσφαλέστερος τρόπος, δηλώνει ὁ ἅγιος. Γιατί «ὅποιος χρησιμοποιεῖ τόν τρίτο, ἔφτυσε καί ἐξευτέλισε ὁλωσδιόλου τούς δαίμονες».
Τυχαία ὅλοι οἱ ἅγιοι Πατέρες, παλαιότεροι καί νεώτεροι, προκρίνουν πάντοτε αὐτόν; Τόσο πού ἀκριβῶς γι’ αὐτό ὁ μεγάλος ὅσιος Γέροντας τῆς ἐποχῆς μας Πορφύριος χαρακτήριζε τήν πνευματική ζωή καί τόν πόλεμο τῶν λογισμῶν «εὔκολα πράγματα»! «Τέλεια περιφρόνηση πρός τούς πονηρούς λογισμούς, διά τῆς στροφῆς πρός τόν Κύριο», ἦταν ἡ ἐκ τῆς ἁγιασμένης ἐμπειρίας του πρόταση. Καί συμπλήρωνε: «τό σκοτάδι δέν τό πυροβολοῦμε. Ἀπλῶς, ἀνάβουμε τό φῶς»! Λοιπόν, «νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τό κακόν» (ἀπ. Παῦλος).