Γάμος και οικογένεια: σημεία επιβίωσης
Σ΄ ένα προσκλητήριο γάμου που έχω πάρει έγραφε: «Όταν προσεύχεσαι για την ευτυχία ενός γάμου, προσεύχεσαι για την αρμονία του κόσμου». Θα ήθελα σήμερα να γράψω για το «μεγάλο μυστήριο», κατά τον Απόστολο Παύλο. Όχι βέβαια για να το αναλύσω – αναλύεται το μυστήριο; - αλλά για να επισημάνω κάποια σημεία που, κατά τη γνώμη μου, είναι ουσιαστικά.
Όλοι μας έχουμε ως βάση της ζωής μας την ενότητα δύο ανθρώπων, οι οποίοι, για να μας φέρουν στον κόσμο, ένωσαν αγαπητικά την ψυχή και το σώμα τους. Δηλαδή η βάση της ύπαρξής μας είναι η αγάπη. Κι από την άλλη, αν θεωρήσουμε πως ευρισκόμενοι σε Ορθόδοξη χώρα παντρευτήκαν στην Εκκλησία, αυτή η «βάση της ύπαρξής μας» δέχτηκε τη χάρη του Θεού κι άρα βρίσκεται στον αγιασμό.
Στη συνέχεια, μέσα στην οικογένεια μεγαλώνουμε με δεδομένο το ενδιαφέρον και τη μέριμνα για τη σωματική, ψυχολογική και συναισθηματική μας ανάπτυξη και, ως βαπτισμένοι, και πνευματική ανάπτυξη.
Με τα πιο πάνω, άνετα μπορούμε να καταλάβουμε πως η απουσία της αγάπης και του ενδιαφέροντος δημιουργεί εξ αρχής προβλήματα. Αν αυτά τα προβλήματα στην προσωπικότητά μας δεν τα διορθώσουμε, δημιουργώντας το δικό μας γάμο θα μπλεκτούμε περισσότερο.
Διαβάζοντας για την πραγματικότητα αυτή, διερωτάται κανείς ποιου η οικογένεια είναι τέλεια και ποιου ο δικός του γάμος είναι τέλειος. Ασφαλώς κανενός! Άλλωστε το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Τα εγχειρίδια για τον «τέλειο γάμο» είναι εκτός πραγματικότητας και ενθαρρύνουν την απογοήτευση. Απλούστατα γιατί ο κάθε γάμος, η κάθε οικογένεια, όπως κι ο κάθε άνθρωπος, διαφέρει από τον άλλο έχοντας την ιδιαιτερότητά του, δηλαδή το δικό του τρόπο υπέρβασης των προβλημάτων, της επικοινωνίας, των σχέσεων, των οραμάτων. Να συμπαρασταθούμε και να βοηθήσουμε, αν θέλουν και όσο θέλουν, ναι. Να κατευθύνουμε όχι.
Για την Εκκλησία ο γάμος και η οικογένεια είναι τόπος και τρόπος άσκησης, όπου μέσα από την αγάπη και τη συμπαράσταση θα μπορέσει ο κάθε άνθρωπος να ισορροπήσει, να χαρεί τον εαυτό του και τους άλλους, να αναπτυχθεί ως πρόσωπο, να βρει τη Βασιλεία του Θεού.
Νομίζω ότι το βασικό πρόβλημα του σύγχρονου γάμου είναι η αδυναμία του ανθρώπου να αγαπήσει τον άλλο «καθώς εστί». Βέβαια ο γάμος δεν προσφέρεται για ιεραποστολή. Δεν παντρεύεσαι για να σώσεις τον άλλο αλλά να σωθείς με τον άλλο. Γι’ αυτό ο έρωτας ως δυναμική αποδοχή του «δύσκολου άλλου», δημιουργεί βάσεις που, για ν’ αντέξουν στον χρόνο, χρειάζεται να παραχωρήσει τη θέση του στην αγάπη ως αποδοχή, κατανόηση, κάλυψη. Αλλά μια τέτοια συμπεριφορά προϋποθέτει ως δεδομένο τη δική μας ωριμότητα και πνευματική ανάπτυξη, σύμφωνα με τη διαπίστωση: «πρέπει να έχεις ένα εαυτόν για να τον δώσεις». Γι’ αυτό θα αναφερθώ την επόμενη φορά.
π. Ανδρέας Αγαθοκλέους