Κλαίρης Ἀγγελίδου
Στήν Κύπρο τοῦ 2002, ὅλα πωλοῦνται καί γίνονται ἀπεριόριστες συναλλαγές αἰσθημάτων, ὁραμάτων, ἱστορικῶν γεγονότων, βιωμάτων. Λίγο κράτησε ὁ καιρός τῆς θλίψης, τοῦ ἀγώνα καί τῶν ὁραμάτων. Πιθανόν ἀπό τό 1974-1978. Δέν ξέρω, ἄν μερικοί ἐνέδωσαν λίγο ἀργότερα, ἀπό κάποιες βέβαια συγκυρίες ἀκούσιες. Ἔκτοτε ἀποφασίσαμε ὅτι πρέπει νά ἐπιβιώσουμε συναλλαττόμενοι, πωλοῦντες γῆ καί ἀξίες, χωρίς τύψεις, χωρίς περιττούς περιορισμούς καί ἀναστολές.
Ἄρχισε ὁ καιρός τῶν «Ὀλβίων». Εἰσέβαλαν εἰς αὐτήν τήν γῆ τῶν Ἁγίων καί τῶν ἡρώων τόσα «χρήσιμα πράγματα». Χρηματιστήριο, ναρκωτικά, βρισιές, ἔξυπνοι πλαστογράφοι, κλεπταποδόχοι, ὑπάλληλοι πού κλέβουν τήν κρατική μηχανή, ἀγοραπωλησίες κάθε λογῆς ἀνάλογα μέ τήν ἀντοχή τοῦ καθενός, μεγάλες ἤ μικρές, μικρῆς διάρκειας ἤ μακρόχρονες. Τό χρῆμα ἔρρευσε ἄφθονο ἀπό πωλήσεις κτημάτων, ὁραμάτων καί κάποιων ἄλλων συναφῶν εἰσροῶν ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἐπενδύουμε … ἐπενδύουμε … ἄργυρον καί χρυσόν. Ταξιδεύουμε παντοῦ, κουβαλώντας τή σχετική ἐπιφάνειά μας, χωρίς διαφάνεια. Πουλοῦμε τή γλώσσα μας, τήν ἱστορία μας. Ἀκόμη δέν πουλήσαμε τά παιδιά μας. Εἶναι τό μόνο πού μᾶς δένει μέ τόν τόπο, πού τόν μαγάρισαν οἱ ξένοι καί τόν ξεπλένουν «οἱ φίλοι» μέ φτηνῆς ἀξίας μυρωδικά. Τουλάχιστον να ἦταν ἀληθινό μύρο αὐτό πού τόσο τεχνηέντως μᾶς προσφέρουν. Μιλοῦμε γιά παγκοσμιοποίηση, ἄρα τί μᾶς χρειάζεται ἡ ἱστορία;
Πάντοτε αὐτοί πού δέν εἶχαν ἱστορία, ἤθελαν νά καταστρέψουν αὐτούς πού εἶχαν. Ἀπό τά πανάρχαια χρόνια, ἡ Ἑλλάδα βρέθηκε μέσα στή «μέγγενη», γιατί εἶχε ἱστορική συνείδηση, γιατί ὁ Ἕλληνας ἤθελε νἆναι πρόσωπο ὄχι μάζα. Μά γίνεται τώρα στά χρόνια τῆς παγκοσμιοποίησης καί τῶν ἀποσβέσεων, νἄχει κανείς «πρόσωπον», νἄχει ἱστορία, νἄχει ἥρωες πού ἀνέβηκαν στήν ἀγχόνη τραγουδώντας τούς ὕμνους τῆς ἐλευθερίας καί ὕμνους θρησκευτικούς γιά τούς δήμιούς τους, πού τούς ὁδηγοῦσαν στήν ἀγχόνη; Γίνεται; Σᾶς ἐρωτῶ; Ὄχι, δέν γίνεται. Πρέπει νά ἐκλείψουν αὐτά. Ἐδῶ μιλοῦμε γιά ἰσοπέδωση, γιά ἐπαγγελματίες «μπογιατζῆδες» πού μέ τεράστια πινέλα σβήνουν τά πάντα. Θ’ ἀφήσουν κάτι τέτοιο;
Θ’ ἀφήσουν νά διδάσκεται στά σχολεῖα ὁ ἀγώνας τῆς ΕΟΚΑ, ὅ,τι λαμπρότερο ἔχει ὁ τόπος αὐτός, καί πού δέν θά ὑπῆρχε, ἄν ἐκεῖνα τά ἀμούστακα παιδιά δέν ἔχυναν τό αἷμα τους; Θ’ ἀφήσουν τίς φλόγες τοῦ Μαχαιρᾶ καί τοῦ Ἀχυρώνα, τώρα πού διαθέτουν ἑλικόπτερα καί ἀεροπλάνα πού μεταφέρουν μεγατόνους νεροῦ; Καί καλά αὐτοί, ἀλλά οἱ ἄλλοι, οἱ «δικοί μας»;
Ὁμολογῶ ὅτι περίμενα λίγο ἀργότερα τό τεράστιο σύννεφο τῆς παγκοσμιοποίησης στό χῶρο μας. Φαίνεται, ὅμως, ὅτι ἔχουμε τήν πρωτιά. Γιά χάρη ψεύτικων οὐτοπιῶν κάποιων πού βαυκαλίζονται μέ μηδαμινῆς ἀξίας προθέσεις καί προσθέσεις, πρέπει ν’ ἀπαρνηθοῦμε τούς ἑαυτούς μας, τήν πολιτιστική μας παράδοση. «Μύθοι» λένε. Πρέπει νἄμαστε «πραγματιστές», ὄχι οὐτοπιστές. Καί λοιπόν; Κάποιοι «σοφοί» λένε, πρέπει νά τ’ ἀπαρνηθοῦμε. Νά ἀπαρνηθοῦμε τό 1955; Καί ὁ Γρηγόρης κι ὁ Μάτσης, κι ὁ Φώτης Πίττας κι ὁ Μιχαήλ Γιωργάλλας, κι ὁ Εὐαγόρας; Ναί, λένε, νά τά ἀπαρνηθοῦμε. Νά ξεχάσουμε τό 1974; Κι οἱ ἀγνοούμενοι κι οἱ ἐγκλωβισμένοι, καί ὅλοι ἐμεῖς πού φύγαμε μέ τά ροῦχα πού φορούσαμε καί πορευτήκαμε στήν προσφυγιά; Νά ξεχάσουμε, λέν. Ἐδῶ ἔρχεται παγκοσμιοποίηση - καινούργιο φροῦτο κι ἐσύ θἄχεις μνῆμες!
Ἔ, ναί, λοιπόν, θἄχω μνῆμες. Ὄχι μνῆμες μίσους, γιατί δέν μπορῶ νά μισῶ. Ἀλλά θἄχω ἱστορική συνείδηση. Εἶναι βαθύτατο χρέος γιά τούς νέους πού ζοῦν, γιά τά παιδιά μας, καί μνημόσυνο γιά ὅσους πρόσφεραν τή ζωή τους γιά τήν ἐλευθερία αὐτοῦ τοῦ τόπου. Ναί, θἄχω Μνῆμες…
(Ἀπό τό περιοδικό ΕΥΘΥΝΗ, Ἀπρίλιος 2002)
