Γιάννη Μιχαήλ
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὡς δεινός θεολόγος καί διδάσκαλος τῆς ἡσυχαστικῆς ζωῆς τιμᾶτε κάθε χρόνο ἀπό τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία κατά τήν Β΄ Κυριακή τῶν νηστειῶν. Κάθε ἄλλο παρά τυχαία εἶναι ἡ ἐπιλογή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας νά τιμᾶ τόν Ἅγιο Γρηγόριο τήν περίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀφοῦ ὁ Ἅγιος ὡς Θεοφόρος δίδαξε τήν οὐσία τῆς ὀρθόδοξης πνευματικῆς ζωῆς πού βρίσκεται στήν θέωση καί τήν μετοχή τοῦ ἀνθρώπου στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ.
Γεννημένος στήν Κωνσταντινούπολη τό 1296 ἀπό γονεῖς ἀριστοκράτες καί εὐλαβεῖς, ὁ Ἅγιος μεγάλωσε « ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» ζώντας σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Γρηγόριος ἔλαβε καλή μόρφωση στό πανεπιστήμιο τῆς Κωνσταντινούπολης, ὅπου σπούδασε φιλοσοφία, γραμματική καί ρητορική. Ὁ αὐτοκράτορας προόριζε τόν Γρηγόριο γιά σύμβουλο δίπλα του, ὅμως ὁ ἴδιος εἶχε ἄλλες βλέψεις. Μόλις 20 ἐτῶν, ἀναχώρησε γιά τό Παπίκιο Ὄρος, σπουδαῖο τότε μοναστικό κέντρο, καί ἀργότερα γιά τό ἁγιώνυμο ὄρος τοῦ Ἄθωνος. Ὑποτάχθηκε στόν ὅσιο Νικόδημο τόν Ἡσυχαστή καί ἀσκήτευαν σέ κελλί τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου. Ἀφιερώθηκε στήν ὑπακοή, τήν νηστεία, τήν ἄσκηση καί τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Χαρακτηριστική ἱκεσία τοῦ Ἁγίου πρός τόν Θεό εἶναι τό «φώτισόν μου τό σκότος» τό ὁποῖο προσευχόμενος ἐπαναλάμβανε.
Κατά τήν διάρκεια τῆς μοναστικῆς του βιοτῆς ἐμφανίστηκε στό θεολογικό προσκήνιο ἡ κίνηση τῶν λεγόμενων «Ἀντί-Ἡσυχαστῶν» μέ ἡγέτη τόν Ἕλληνα μοναχό Βαρλαάμ ὁ ὁποῖος αἱρετικῶς δίδασκε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἑνωθεῖ ἄμεσα μέ τόν Θεό ἀλλά ἔμμεσα. Ὁ μύστης ὅμως τήν ἡσυχαστικῆς ζωῆς Γρηγόριος, ἔχοντας ὡς ἐμπειρία τούς δικούς του ἀσκητικούς ἀγῶνες, ὑπερασπίστηκε τήν Παράδοση τῶν Πατέρων ἀναπτύσσοντας διάκριση μεταξύ «οὐσίας» καί «ἐνέργειας» τοῦ Θεοῦ τονίζοντας ὅτι γνωρίζουμε τίς ἐνέργειες Τοῦ Θεοῦ ἀλλά ὄχι τήν οὐσία Του. Συνέχισε νά συγγράφει ἐπιστολές καί βιβλία ἀντιμαχόμενος τήν αἵρεση τοῦ Βαρλααμισμοῦ ὡσότου νά ἔρθει ἡ νίκη γιά τήν Ὀρθοδοξία μέσα ἀπό τήν Α΄ Ἡσυχαστική Σύνοδο τό 1341 ὅπου καί καταδικάστηκε ὁ Βαρλαάμ. Ὅμως ὁ Ἅγιος ἕνεκα καταδιώξεων φυλακίστηκε γιά περίοδο τεσσάρων ἐτῶν μέχρις ὅτου ὁ αὐτοκράτορας Ἰωάννης ὁ Κατακουζηνός τόν δικαιώσει καί τόν ἐκλέξει ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης.
Ὁ Ἅγιος τιμᾶτε σάν πρόμαχος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀφοῦ ἡ Β΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν θεωρεῖται προέκταση τῆς Κυριακῆς της Ὀρθοδοξίας. Ὁ συνδυασμός τῆς πνευματικῆς του ζωῆς συνάμα καί μέ τούς ἀγῶνες ἔναντι τῶν αἱρέσεων κατέστησαν τόν Γρηγόριο μύστη τῆς ἡσυχαστικῆς ζωῆς καί ὑπερασπιστή τῆς Ἐκκλησίας.
