π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Αναφέρεται στο Γεροντικό η περίπτωση ενός μοναχού που «επισκέφτηκε τον Αββά Λωτ και μπαινόβγαινε στο κελί του, χωρίς να μπορεί να του πει αυτό που ήθελε. Τον ρωτά, τότε, ο αββάς:
- Τι έχεις αδελφέ;
Κι αυτός του είπε:
- Έκανα μεγάλη αμαρτία και δεν μπορώ να την εξομολογηθώ στους πατέρες εκεί που μένω.
- Ομολόγησέ την σε μένα κι εγώ τη βαστάζω.
Και τότε του εξομολογήθηκε:
- Έπεσα σε πορνεία και για να το πετύχω έκανα θυσία στα είδωλα, αρνούμενος το Χριστό.
Του λέει ο Γέροντας:
- Έχε θάρρος, διότι υπάρχει μετάνοια. Πήγαινε, κάθησε στο σπήλαιο και νήστευε, τρώγοντας κάθε δυο μέρες κι εγώ θα κάνω το ίδιο βαστάζοντας μαζί σου τη μισή αμαρτία»[1].
Η πιο πάνω περίπτωση από το Γεροντικό, που δεν είναι η μοναδική, δείχνει δύο ουσιαστικά σημεία:
- Η ανάληψη της ευθύνης από τον πνευματικό πατέρα. Παραπέμπει στην ανάληψη της αμαρτίας μας από το Χριστό ο οποίος, αν και αναμάρτητος, σταυρώνεται και πεθαίνει για μας, ώστε να μπορέσουμε να μεταβούμε «από το σκοτάδι στο φως». Είναι, δηλαδή, μια δυναμική έκφραση αγάπης που αρπάζει τον αδύνατο, τον αμαρτωλό και απελπισμένο και τον ανεβάζει. Του χαρίζει ελπίδα και παρηγοριά, ώστε να προχωρήσει.
- Η ανάληψη της ευθύνης για το λάθος και αμάρτημα του άλλου δεν θα πρέπει να γίνεται εξ ολοκλήρου από αυτόν που αγαπά. Χρειάζεται ο ίδιος ο άνθρωπος να σηκώσει και το δικό του βάρος, ώστε να εκφράσει έτσι τη συγκατάθεση και θέλησή του στην προσωπική του ανόρθωση.
Αν η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από εγωκεντρισμό και η ανάληψη της ευθύνης του άλλου ως ανοησία κι άρα ο καθένας πορεύεται μόνος, δεν είναι παράξενο που γεμίσαμε από ψυχολογικά, λεγόμενα, προβλήματα, άγχη και νευρώσεις κι αν αυξήθηκε ο πόνος της μοναξιάς με τα επακόλουθά της.
Σ’ αυτή την κοινωνία ζούμε ως χριστιανοί και σ’ αυτή την κοινωνία, που ανάτρεψε την ελληνορθόδοξη κουλτούρα μας, καλούμαστε να δώσουμε το μήνυμα του Ευαγγελίου ότι είναι σήμερα εφαρμόσιμο. Αλλά, κυρίως, να αποκτήσουμε, εφαρμόζοντάς το πρώτα εμείς, τη χαρά που επαγγέλλεται μέσα από την ανάληψη ευθύνης της αδυναμίας και αμαρτίας του αδελφού μας.
Αν την ουσιαστική ανάληψη ευθύνης μπορεί να αναλάβει ο Χριστός και κατ’ επέκταση όσοι συνεχίζουν στον κόσμο το έργο του, εν τούτοις και κάθε ένας που θα βρεθεί μπροστά σε απελπισμένο από τον εαυτό του και θα του δώσει «χέρι βοηθείας», αναλαμβάνοντας κάτι από την αμαρτία του θεωρώντας την ως δική του, στην πραγματικότητα επιτελεί το έργο του Χριστού.
Τότε, η χαρά και η ειρήνη του Χριστού θα γεμίσουν την καρδία του, ζώντας ό,τι ο κόσμος του εγωκεντρισμού και της φιλαυτίας δεν μπορεί να ζήσει.
[1] Αποφθέγματα Γερόντων, Γρηγόριος ο Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 1978, σ. 395.
