π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αυτό της επικοινωνίας: δεν ξέρει πώς να επικοινωνήσει με αυτόν που συναναστρέφεται, με αυτόν που συναντά στην πορεία του, αλλά ούτε και μ’ αυτόν που αγαπά.
Παρατηρείται σπασμωδικότητα στις κινήσεις, έντονη έκφραση σχέσης κι έντονη από την άλλη απομάκρυνση. Τη μια φορά “αγάπες και λουλούδια” και την άλλη παγωμένη συμπεριφορά. Δεν ξέρεις τι να υπολογίσεις και πώς θα αντιδράσεις.
Είναι, βέβαια, τα πιο πάνω ακραίες καταστάσεις, που δείχνουν εσωτερική ανισορροπία. Δεν είναι όλοι έτσι κι ούτε πάντα. Υπάρχουν και αυτοί που κλείνονται στον εαυτό τους, τίποτα δεν φανερώνουν από τον εαυτό τους, κρατούν αποστάσεις και θέλουν και οι άλλοι να κάνουν το ίδιο. Όπως υπάρχουν κι αυτοί που εκδηλώνονται πάντα με εξωστρέφεια που, υπολογίζεις, είναι άνθρωποι σχέσεων. Διαπιστώνεις, όμως, πως αυτά γίνονται «προς το θεαθήναι» και μάλλον η έντονη κοινωνικότητά τους κρύβει την ανυπαρξία της.
Τελικά, ποιος επικοινωνεί αληθινά και πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την αυθεντικότητα των σχέσεων;
Ασφαλώς, το θέμα της επικοινωνίας και των ανθρωπίνων σχέσεων, μπορεί να το εξετάσει και η Ψυχολογία, η Κοινωνιολογία και κάθε επιστήμη που έχει ως κέντρο τον άνθρωπο. Ν’ αποκαλύψει πτυχές που βοηθούν να βγει από το αδιέξοδο και να χαρεί την παρουσία και κοινωνία των άλλων.
Η Ορθοδοξία, που έχει κέντρο το Θεάνθρωπο, μας αποκαλύπτει τον τρόπο της ουσιαστικής επικοινωνίας, που ελευθερώνει, ολοκληρώνει, χαροποιεί· που γίνεται «γεύση ζωής αιωνίου».
Ο Χριστός και η Εκκλησία Του μας λένε πως η αιτία των συγχυσμένων συμπεριφορών, των λαθεμένων διαπροσωπικών σχέσεων, της άτσαλης επικοινωνίας είναι η φιλαυτία του ανθρώπου. Προβάλλει τις δικές του ανάγκες και παραθεωρεί του άλλου.
Γιατί, όντως είναι φιλαυτία - εγωκεντρισμός, που χαλά την ουσιαστική επικοινωνία όταν:
- Θέλεις να νοιάζονται για σένα αλλά εσύ δεν νοιάζεσαι με ανιδιοτέλεια για τους άλλους.
- Θέλεις να συμπορεύονται στις δοκιμασίες σου, υλικά ή πνευματικά αναλόγως τι χρειάζεσαι, αλλά εσύ τίποτα ή ελάχιστα κάμνεις στη δοκιμασία τους.
- Θέλεις να σ’ έχουν στην προσευχή τους, αλλά εσύ προσεύχεσαι για σένα μόνο.
- Θέλεις, τέλος, να επικοινωνούν μαζί σου με τον τρόπο που θέλεις, αγνοώντας την ιδιαιτερότητα τού προσώπου και τη μοναδικότητά του.
Όποιος υπερβαίνει τις ανάγκες του, όσο ανθρώπινες και να είναι, εκείνος μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του συνανθρώπου του.
Όποιος πεθαίνει για να ζήσει ο άλλος, κατά το πρότυπο του Χριστού, εκείνος μπορεί να επικοινωνήσει με τον καθένα και να τον θέλουν κοντά τους όλοι. Γιατί αυτός ζει τη Βασιλεία του Θεού από τώρα, που δεν είναι απλά επικοινωνία αλλά η όντως κοινωνία – σχέση – ενότητα.
