π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Όσοι έχουν ευαισθησία για την πνευματική ζωή, που συνίσταται στη διαφύλαξη των εντολών του Χριστού από αγάπη, απογοητεύονται κάπως, όταν δεν βλέπουν πρόοδο, συγκεκριμένη, δηλαδή, συμπεριφορά στην οποία φαίνεται η αλλαγή της ζωής τους. Η ευαισθησία αυτή, όσο και να πονά, δείχνει ζωντάνια αλλά και χάρη Θεού, αφού, κατά τον άγιο Σωφρόνιο του Έσσεξ, «Το να δει κανείς την αμαρτία του είναι πνευματική πράξη μεγάλης αξίας για όλους εκείνους που ζητούν το Πρόσωπο του Ζώντος Θεού. Ακόμη περισσότερο, η πράξη αυτή είναι ενέργεια του ίδιου του Θεού μέσα μας, ο οποίος είναι Φως»[1].
Από την άλλη, είναι αναγκαίο να συνειδητοποιήσουμε ότι την όποια αλλαγή-καλυτέρευση του εαυτού μας δεν θα την πετύχει η προσπάθειά μας από μόνη της, αλλά το άγιο Πνεύμα, που έρχεται, όταν ακριβώς πετύχουμε, με την ταπείνωση στα έγκατα της ύπαρξής μας αυτή τη συνειδητοποίηση. Τότε, για να εκφράσουμε την επιθυμία μας να ζήσουμε «κατά Θεόν», προσπαθούμε να «κάνουμε κάτι», ό,τι μπορούμε, και εξαρτάται από μας, αφήνοντας την αδράνεια και την πνευματική οκνηρία.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς επισημαίνει κάτι που ενδεχομένως να πονά, γιατί «λέει τα πράματα με το όνομά τους», που αφορά, βέβαια, όσους από εμάς νομίζουμε ότι πιστεύουμε. Λέει, λοιπόν, ότι «δεν πίστεψε ακλόνητα στο Ευαγγέλιο που κήρυξε ο Χριστός και στη διδαχή των προφητών και αποστόλων» όποιος δεν πιστεύει ότι:
«η φτώχεια είναι που χαρίζει τον αδαπάνητο πλούτο,
η ευτέλεια την ανέκφραστη δόξα,
η εγκράτεια την ανώδυνη απόλαυση, και
η καρτερία στους πειρασμούς την απαλλαγή από την αιώνια στενοχώρια και θλίψη»[2].
Είναι μια άλλη θεώρηση της πνευματικής ζωής που υπερβαίνει τη σύγχρονη εκκοσμικευμένη χριστιανική αντίληψη που θέλει να ζούμε κοσμικά και πνευματικά, δηλαδή να ζούμε χωρίς εγκράτεια, υπομονή, προσευχή, ουσιαστική ταπείνωση και ανυπόκριτη αγάπη και συγχρόνως να έχουμε τη χαρά και την ειρήνη του Θεού, τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος.
Δείχνει πνευματική ωριμότητα και αυτογνωσία το να παραδεχόμαστε τις αδυναμίες μας, να ξέρουμε τα πνευματικά μας όρια και να μην έχουμε απαίτηση να γευτούμε εμπειρίες που άλλοι με πολύ κόπο και πόνο απέκτησαν μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι άγιοι Πατέρες και Μητέρες μας λένε ότι ο Θεός δίνεται στον καθένα ανάλογα με την ειλικρινή αναζήτηση που έχει στο βάθος της καρδιάς του. Αποκαλύπτεται και κρύβεται, ως τρόπος που βοηθά τον άνθρωπο να αγωνιστεί για να βρει Αυτόν που γνώρισε. «Η ερωτευμένη με τον Χριστό ψυχή αναζητά με κόπο και αγωνία το Νυμφίο της, έως ότου τον βρει»[3].
Μια από τις προσευχές των αγίων που φανερώνει την ανθρώπινη αδυναμία αλλά και τον πόθο για συνάντηση του Θεού, είναι αυτή του αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ:
«Κύριε είμαι ασθενής. Εσύ το γνωρίζεις.
Αναζητώ με φόβο τις οδούς που οδηγούν σε Σένα.
Μη με καταφρονήσεις· μη με εγκαταλείψεις
στην πτώση μου.
Έλα κοντά σε μένα, τον μηδαμινό,
αλλά διψασμένο για Σένα.
Σκήνωσε μέσα μου, και εκπλήρωσε Συ ο ίδιος
μέσα μου την εντολή Σου.
Κάνε με δικό Σου στην ασάλευτη αγάπη
στους αιώνες των αιώνων» [4].
[1] Αρχιμ. Σωφρονίου, Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι, Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ, 2016, σ.65.
[2] Φιλοκαλία, Τ.Δ΄, Έκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1987, σ.269.
[3] Ιερομ. Ιωαννικίου, Νήψη και Προσευχή, εκδ. Ορθ. Κυψέλη,1972, σ.107.
[4] Αρχιμ. Σωφρονίου, ό.π., σ.162.
