π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

     Το θέμα του θανάτου, ασφαλώς, δεν είναι ευχάριστο. Γιατί δεν είναι στη φύση μας να πεθαίνουμε. Δεν πλαστήκαμε για το θάνατο αλλά για τη ζωή. Προερχόμενοι από τον Ζωοδότη Θεό και δημιουργημένοι κατ’ εικόνα Του, δεχτήκαμε και την αθανασία ως δυνατότητα και όχι ως δεδομένο.

     Δεχόμενοι το κακό στην ύπαρξή μας ήλθε και το γεγονός του θανάτου ως αποτέλεσμα. Κι όμως, ενώ είναι κακό από μόνο του, μεταποιείται σε καλό «με το να μην γίνει το κακόν αθάνατο».

     Όλ’ αυτά τα φιλοσοφικά και θεολογικά δεν λένε τίποτα, βέβαια, πάνω από το φέρετρο του αγαπημένου μας. Εκεί συντρίβεται η όποια θεωρία μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα. Τι να σκεφτείς; Τι να πεις; Η σιωπή, συνήθως, είναι η απάντηση μπροστά στα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα που βασανίζουν, αιώνες τώρα, τον άνθρωπο.

     Είναι αλήθεια ότι ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο μας για να μας δώσει ακόμα μια διδασκαλία για τις ανθρώπινες σχέσεις ή και για τον Θεό, θα ήταν χωρίς νόημα αν δεν μας λύτρωνε από το μεγαλύτερο πρόβλημά μας, το θάνατο.

     Ο ίδιος, ως τέλειος άνθρωπος, έζησε όλα τα στάδια της ανθρώπινης ζωής – από την ενδομήτριο μέχρι και το θάνατο- και με την Ανάστασή Του νίκησε το θάνατο για όλους. Έτσι, δεν μας έδωσε απλά μια ωραία διδασκαλία αλλά μας χάρισε τη λύση του ανθρώπινου προβλήματος, αυτού του θανάτου.

     Ωστόσο, κι αυτό ακόμα το μοναδικό στην ιστορία πρόσωπο του Ιησού, μπορεί ν’ αμφισβητηθεί και ν’ απορριφτεί, όπως και η Ανάστασή Του. Όπως και από άλλους, να πιστευτεί και λατρευτεί και να γίνει η Ανάστασή Του πηγή ελπίδας, αφοβίας, ζωής.

     Η στάση μας μπροστά στο θάνατο και η ανάλογη συμπεριφορά μας περνά μέσα από τον Νικητή του θανάτου. Η πίστη μας σ’ Αυτόν, αν δεν είναι θεωρητική αλλά σχέση μαζί Του ζωντανή ως Ζωντανός Θεός που είναι, μας δίνει εμπειρία αιωνίου ζωής, μικρή ή μεγάλη. Η εμπειρία αυτή καθορίζει και την αφοβία ή το φόβο μας μπροστά στο θάνατο. Αυτό, δηλαδή, που βλέπουμε να συμβαίνει την ώρα του θανάτου σ’ όσους έχουν σχέση με το Χριστό, μέσω της Εκκλησίας Του, ή σε όσους δεν έχουν σχέση μαζί Του.

     Ας μη θεωρηθεί, βέβαια, πως η αγωνία που παρατηρείται είναι δείγμα απιστίας. Η ώρα του θανάτου είναι «μεγάλη και ιερή», κατά τον άγιο Σωφρόνιο του Έσσεξ, για τον καθένα μας, αφού χωρίζεται η ύπαρξή μας «μέχρι της κοινής αναστάσεως». Ο άνθρωπος ζει πλέον χωρίς το σώμα του με το οποίο έζησε τα χρόνια του στη γη. Πορεύεται στον κόσμο των ασωμάτων, έχοντας συνείδηση του γεγονότος. Δεν είναι φυσικό να απορεί στα νέα δεδομένα;

     Ποιος μπορεί ν’ αποδείξει αυτά που μας υπερβαίνουν; Ποια βεβαιότητα μπορεί να δοθεί για να πειστεί κάποιος ώστε ν’ ακολουθήσει το Χριστό σ’ αυτή τη ζωή; Όλα βρίσκονται στο χώρο της καρδιάς που μπορεί, πέρα από τη λογική, ν’ αγαπήσει, να θυσιαστεί, να πιστέψει. Εκεί γίνεται η μεγάλη συνάντηση του Χριστού και του ανθρώπου, κι αρχίζει να βιώνεται η αιώνια ζωή ως εμπειρία κατάργησης του θανάτου. Τότε λύνονται όλα τα προβλήματα χωρίς να λύνονται, όπως καταργείται ο θάνατος χωρίς να καταργείται. Γιατί όλα τ’ αναλαμβάνει Εκείνος που είπε: «Εγώ είμαι το Α και το Ω, αυτός που υπάρχει, υπήρχε και θα έλθει, ο Παντοκράτορας». (Αποκ. 1, 8).