Γέροντα Παναή του εκ Λύσης
α. Ἡ ὑπομονή τά νικᾶ ὅλα. Διά τῆς ὑπομονῆς θά σώσουμε τίς ψυχές μας, «ἀφορῶντες εἰς τόν τῆς πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν Ἰησοῦν». «Ὑπομένων ὑπέμεινα τὸν Κύριον καὶ προσέσχε μοι». «Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται». «Ὑπομονῆς χρείαν ἔχετε». Πρῶτο παράδειγμα ὁ Ἰώβ. «Ἰδοὺ μακαρίζομεν τοὺς ὑπομένοντας...».
β. Ἔρχεται τό κῦμα πάνω στόν βράχο καί φεύγει ἀφρισμένο. Ἀλλά τόν βράχο δέν τόν ἀγγίζει. Ὅ,τι ὑπομένεις εἶναι στεφάνι. Τί ψάχνεις νά κάμεις καλωσύνες; Τό νά ὑπομένεις τίς δοκιμασίες ἔχει παραπάνω μισθό.
γ. Ὑπομονή. Κάθε ἕνας ἔχει τίς δυσκολίες του. Βῆμα - βῆμα νά προχωροῦμε. Λίγα-λίγα. Ἔτσι προχωρεῖ τό πλάσμα σέ κάθε ὑπόθεση. Καί στά πνευματικά θέματα. Γι’ αὐτό, ὅταν θέλουν νά βγοῦν στά ὕψη, κτίζουν σκαλοπάτια. Καί οἱ ἅγιοι ἔτσι ἔκαμναν. Μέ τήν ὑπομονή πολλά μποροῦν νά διορθωθοῦν. Κι ἅμα ἐπισκιάσει ἡ χάρις, γίνεται μιά ἀλλοίωση πού θαυμάζεις. «Αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ ὑψίστου».
δ. Ἡ τέλεια ὑπομονή εἶναι τό νά ὑπομένουμε σέ ὅλα: σέ φτώχεια, σέ ἀρρώστια, σέ κατηγόριες εἰς βάρος μας. Ἔ, τί; Θέλουμε νά κάνουμε τό καλό καί νά μᾶς ἐπαινοῦν; Τότε δέν θά ἔχουμε μισθό. Εἶναι ἀκριβοπληρωμένο τό καλό πού ἐκάμαμε. Μά, ἅμα σοῦ στραφεῖ κακό τό καλό πού ἔκαμες; Μήπως ὅμως δέν τό κάμνομε καί μεῖς; Πόσα καλά μᾶς κάμνει ὁ Θεός κι ἀκόμα ἐμεῖς τοῦ λογαριάζουμε καί λάθη; Ἄν ἦταν δυνατό νά τόν ἀλλάζαμε κιόλας! Μᾶς ἀνατέλλει τόν ἥλιο, χωρίς νά κάμνομε κόπο καί χωρίς ἔξοδα. Ὁ Θεός βρέχει, ἐνῶ ἐμεῖς κοιμόμαστε...
ε. Μακάριοι οἱ ὑπομένοντες. Ὁ Χριστός εἶπε πώς «ὁ ὑπομένων εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται». «Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν».
στ. Ἅμα ἀκούω καί βλέπω πώς δέν βγαίνει ὠφέλεια, ἀλλά μᾶλλον ζημία, καλύτερα νά μήν πῶ τόν λόγο μου. Οἱ περισσότεροι ἅγιοι ἦταν διά Χριστόν σαλοί. Ἐκαταλαμβαίναν ὅτι οἱ ἄνθρωποι τούς ἐπιβουλεύονταν, ἀλλά αὐτοί προσποιοῦνταν ὅτι δέν ἀντιλαμβάνονταν τίποτα ἀπό τήν ἔχθρα. Ὄχι πώς συμφωνοῦσαν μέ τά λεγόμενα καί γινόμενα ἀπό τούς κακούς ἐπιβούλους τους, ἀλλά δέν ἔλεγαν τίποτε. Ἐσιωποῦσαν. Τά ἔβλεπαν ἀπό ψηλά. Νά εὐχαριστᾶς τόν παντογνώστη Θεό καί νά τόν παρακαλεῖς νά σοῦ δώσει δύναμη νά τά ὑπομένεις. Ἔτσι δέν θά γίνει ἀρχή γιά νά δημιουργηθοῦν σκάνδαλα. Ἅμα μπεῖ τό πεῖσμα καί οἱ παρεξηγήσεις, εἰρήνη μή γυρεύεις.
