Ἐπισκόπου Ἀμαθοῦντος Νικολάου
Ἕνα σημαντικό στοιχεῖο πού τονίζουν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες εἶναι καί ὁ τρόπος ἐλέγχου τῶν νέων στά λάθη καί τίς παρεκτροπές τους. Τονίζουν, λοιπόν, ὅτι ὁ ἔλεγχος δέν πρέπει νά γίνεται μέ θυμό καί ὀργή, γιατί μία τέτοια στάση δέν θά φέρει καλά ἀποτελέσματα. Μάλιστα ὁ Μ. Βασίλειος τονίζει ὅτι ἡ παρατήρηση μέ θυμό ὄχι μόνο δέν βοηθᾶ τόν νέο, ἀλλά στό τέλος ὁδηγεῖ σέ λάθη καί σφάλματα καί αὐτόν ἀκόμη πού ἐλέγχει, τόν παιδαγωγό δηλαδή, ὅταν χάσει τόν ἔλεγχό του. Ἀπαράδεκτη, κατά τόν Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, εἶναι ἡ χρήση ὕβρεων κατά τήν παιδαγωγία, γιατί, ὅπως λέει, «διπλή γίνεται ἡ πυρά». Οὔτε καί πάλι ἐπιτρέπεται ἡ χρήση βίας, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, ἀλλά μέ τήν πειθώ καί τή συζήτηση νά προσπαθοῦμε, ὥστε νά φέρουμε τόν νέο στό φιλότιμο, νά λειτουργήσει ἡ προαίρεσή του καί ἔτσι νά πετύχουμε καλύτερα ἀποτελέσματα.
Κατά τούς πατέρες, ἡ ὀλιγωρία καί ἡ ἀμέλεια τῶν γονιῶν μπροστά στά σφάλματα καί ὁτιδήποτε μολύνει καί καταστρέφει τήν ψυχή καί τόν χαρακτήρα τοῦ νέου εἶναι ἔνοχη καί καταστροφική. Μάλιστα ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος φτάνει στό σημεῖο νά ἀποκαλεῖ τέτοιους γονεῖς φονιάδες. Γιά κανένα λόγο δέν δικαιολογεῖται, λέει, ἡ ἀδιαφορία γιά τήν ἐπιμέλεια τῶν παιδιῶν, γιατί τελικά ἡ ζημιά δέν γίνεται μόνο στά ἴδια καί στήν οἰκογένειά τους, ἀλλά σ’ ὁλόκληρη τήν κοινωνία.
Πρέπει, σημειώνει ὁ ἴδιος πατέρας, νά φροντίζουν οἱ γονεῖς ὄχι πῶς θά ἀποκτήσουν τά παιδιά τους χρήματα καί κτήματα, ἀλλά προπάντων εὐλάβεια καί πλοῦτο ψυχῆς. Ἀπευθυνόμενος στούς γονεῖς τῆς ἐποχῆς του εἶναι σάν νά μιλᾶ καί στούς σύγχρονους γονεῖς, τούς λέει: «Ἐσύ κάνεις ὅ,τι μπορεῖς γιά ν’ ἀποκτήσει τό παιδί σου ὡραῖο ἄλογο (αὐτοκίνητο θά λέγαμε σήμερα), ἄνετο σπίτι, καλό χωράφι ἤ ἀμπέλι, μακροζωία καί πολλά ἄλλα ἀγαθά τῆς γῆς. Τό ἄν θά εἶναι ἐνάρετο, συνετό καί καλόγνωμο τό σκέφτεσαι καθόλου; Γιατί ὅσα κι ἄν εἶναι τά ἀγαθά του, ὅσο μεγάλη κι ἄν εἶναι ἡ περιουσία του, θά χαθεῖ μαζί μ’ αὐτά, ἄν δέν εἶναι ἐνάρετο καί συνετό».
«Ὅταν ἐσύ ὁ γονιός», συνεχίζει «δέν συμβουλέψεις τό παιδί σου καί δέν τό καθοδηγήσεις σωστά, εἶναι φυσικό νά παρασυρθεῖ ἀπό φαύλους ἀνθρώπους καί νά φτάσει ὡς τό ἔγκλημα. Τότε, βέβαια, θά καταδικαστεῖ ἀπό τήν πολιτεία καί θά ντροπιάσει τόσο τούς γονεῖς του ὅσο καί τόν ἑαυτό του».
«Ἄν ἔβλεπες», λέει, «ἕναν ἄνθρωπο νά χτυπάει τό παιδί σου θά σοῦ κακοφαινόταν, θά θύμωνες καί θά ὁρμοῦσες ἐναντίον του σάν θηρίο. Καί ὅμως βλέπεις τόν διάβολο κάθε μέρα νά τό χτυπάει, νά τό παρασύρει στήν ἁμαρτία, κι ἐσύ κοιμᾶσαι; Τί θά ἀπαντήσεις στόν Θεό, ὅταν θά σέ ἐλέγχει γιατί ἀμέλησες νά διαπαιδαγωγήσεις σωστά τό παιδί σου ἀφότου γεννήθηκε; Τί θά μπορέσεις τότε νά πεῖς; Πώς εἶναι παιδί δύσκολο καί δέ σηκώνει κουβέντα; Αὐτά ὅλα ἔπρεπε νά τά δεῖς ἀπό τήν ἀρχή, τότε πού ἦταν μικρό καί μποροῦσες νά τό διαπλάσεις ὅπως ἤθελες».
Πατέρας (καί μητέρα θά λέγαμε) κατά τόν Χρυσορρήμονα Πατέρα δέν γίνεται καί δέν θεωρεῖται κανείς μόνο μέ τό ὅτι γέννησε τό παιδί, ἀλλά καί μέ τό νά τό ἀγαπᾶ σωστά καί νά τό φροντίζει χωρίς νά φθάνουμε, βέβαια, στήν ἀρρωστημένη ὑπερπροστατευτικότητα τῆς ἐποχῆς μας.
