Αρχιμανδρίτης Παύλος Εγγλεζάκης
Κύπριος αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου. Ένας από τους πιο μορφωμένους κληρικούς που είχε ποτέ η Κύπρος. Γεννήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1947 στη Λεμεσό και το λαϊκό του όνομα ήταν Βενέδικτος.
Στις 2 Φεβρουαρίου 1990 εισήλθε ως μοναχός στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Έσσεξ της Αγγλίας. Τον ίδιο χρόνο χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και τον Οκτώβριο του 1992 προεχειρίσθη σε αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου. Πέθανε στις 13 Νοεμβρίου 1992 από ανίατη ασθένεια.
Μετά την αποφοίτησή του το 1965 από το Β' Γυμνάσιο Πάφου, σπούδασε από το 1966 μέχρι το 1971 θεολογία και βυζαντινή ιστορία στο Παρίσι. Στην συνέχεια παρακολούθησε μέχρι το 1975 μεταπτυχιακές θεολογικές σπουδές στο Cambridge της Αγγλίας όπου το 1976 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας. Τον ίδιο χρόνο τελείωσε και τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ακολούθως επέστρεψε στην Κύπρο και εργάστηκε στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου και στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' ως διευθυντής του γραφείου Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Εργάστηκε επίσης για κάποια διαστήματα ως επισκέπτης ερευνητής στο Κέντρο Βυζαντινών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στην Βοστώνη και στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Λιβάνου. Ακόμη από τον Οκτώβριο του 1988 μέχρι τον Ιανουάριο του 1990 υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Ο Εγγλεζάκης υπήρξε μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών και εκκλησιαστικών επιτροπών και συμμετείχε σε διορθόδοξα και διεκκλησιαστικά συνέδρια. Έγραψε και δημοσίευσε πολλές μελέτες στα περιοδικά «Θεολογία», «Γρηγόριος ο Παλαμάς», «Απόστολος Βαρνάβας», «Διακονία», «Φιλολογική Κύπρος», «Επετηρίδα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών», «Κυπριακαί Σπουδαί», «Byzantion» και αλλού. Υπήρξε από τους πιο αξιόλογους συγγραφείς και ερευνητές θεμάτων εκκλησιαστικής ιστορίας των νεότερων χρόνων.
Το Σεπτέμβριο του 1996 στο πλαίσιο συνέκδοσης του ΜΙΕΤ και του κυπριακού Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, κυκλοφόρησαν 20 μελέτες του Βενέδικτου Εγγλεζάκη για την Εκκλησιαστική Ιστορία της Κύπρου. Το έργο δεν φιλοδοξούσε να παρουσιάσει μια πλήρη ιστορία της Εκκλησίας Κύπρου, διαφωτίζει, σωστόσο, όλες τις περιόδους της ιστορίας της και αποτελεί καρπό μακροχρόνιων ερευνών του συγγραφέα. Οι είκοσι μελέτες που περιλήφθηκαν επελέγησαν από τον ίδιο για μια μεταθανάτια έκδοση, με σκοπό να βοηθήσουν τον αναγνώστη στη γνωριμία και την κατανόηση τόσο της ιστορίας της Κυπριακής Εκκλησίας όσο και των σύγχρονων μεθόδων της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Με την έννοια αυτή, το έργο τούτο έχει ευρύτερη σημασία, η οποία αφορά την ελληνική επιστήμη της Εκκλησιαστικής Ιστορίας πέραν των ορίων της Κύπρου. Επειδή η ιστορία αυτή υπήρξε πάντοτε αλληλένδετη με την ιστορία του λαού της, οι αναγνώστες μπορούν να γνωρίσουν έτσι "τη νοοτροπία των Ελλήνων της Κύπρου που επιβίωσαν χιλιετίες ολόκληρες ως χριστιανοί και ως Έλληνες υπό αντίξοες συνθήκες", αναφέρεται στο προλογικό σημείωμα της έκδοσης.
Γενικά η εκκλησιαστική ιστορία του Αρχιμανδρίτη Εγγλεζάκη στηρίχθηκε σε πραγματικά ιστορικά δεδομένα και πηγές, αποφεύγοντας μύθους, παραδόσεις και θαύματα.