Τό μαρτύριο γιά τό Χριστό συνοδεύεται, βέβαια, ἀπό πόνο.
Ὅμως, τελικά, σέ ὁδηγεῖ στό «κάτι ἄλλο» τοῦ κόσμου τούτου,
σοῦ ἀποκαλύπτεται ἡ «χαρά διά τοῦ σταυροῦ»,
ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ κατά τοῦ θανάτου.
Αὐτό συμβαίνει τόσο στό «μαρτύριο τοῦ αἵματος»
ὅσο καί στό «μαρτύριο τῆς συνειδήσεως», τότε καί τώρα.
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Η ζωή ως πράξη έχει τη δική της τέχνη για να χαρακτηρίζεται από χαρά και πληρότητα, ώστε να είναι όντως ζωή. Αλλά χρειάζεται δάσκαλο για να τη μάθει κανείς σωστά, όπως όλες οι τέχνες.
Η Ορθόδοξη Παράδοσή μας έχει τους πατέρες και τις μητέρες, που με το λόγο και τη ζωή τους εισάγουν τα παιδιά και μαθητές τους στον ορθό τρόπο ζωής, αυτό που ονομάζουμε “ορθοπραξία”.
Όσοι έζησαν πριν από μας μάς άφησαν κείμενα που έγραψαν οι ίδιοι ή που έγραψαν άλλοι γι’ αυτούς. Όσοι ζουν στις μέρες μας δημιουργούν τη ζωντανή παράδοση που συνεχίζει το ίδιο βίωμα, αφού το Πνεύμα το άγιο συνεχίζει τη ζωντανή παρουσία Του.
Ένα σημείο σημαντικό για την καθημερινότητά μας, που οι άγιοι Πατέρες το επεσήμαναν, είναι η ικανότητα να ζούμε το μέτρο. Ο αββάς Ποιμένας, όπως καταγράφεται στο βιβλίο “Αποφθέγματα Γερόντων”, όταν ρωτήθηκε σχετικά είπε: «τα υπέρμετρα πάντα των δαιμόνων εισίν[1]», δηλαδή, «όλα όσα ξεπερνούν το μέτρο ανήκουν στους δαίμονες».
Οι δαίμονες αναστατώνουν την καρδιά μας, δεν την ειρηνεύουν. Δημιουργούν ένταση, άγχος, συγκρούσεις με τους γύρω μας, θυμό και οργή, σκληρότητα και αναλγησία ψυχής που δεν συγκινείται στον ανθρώπινο πόνο. Κι όλ’ αυτά σιγά – σιγά, χωρίς να το καταλάβεις και χωρίς να υποψιαστείς ότι οι υπερβολές της καθημερινότητας θα φέρουν την αλλοίωση του προσώπου σου, πράγμα που δεν θέλεις. Γιατί πράγματι είναι “υπέρμετρο”:
Τελικά, πίσω από την υπέρμετρη συμπεριφορά κρύβεται η φιλαυτία μας, που εκδηλώνεται είτε ως φιλαργυρία, είτε ως φιλοδοξία είτε ως φιληδονία. Τα βασικά πάθη, δηλαδή, με τα παρακλάδια τους που μας ταλαιπωρούν και μας κάνουν και μας να ταλαιπωρούμε του άλλους.
Η πρακτική μαθητεία κοντά σε ανθρώπους που, μέσα από το δικό τους αγώνα και παθήματα, έμαθαν το μέτρο στη ζωή τους, όπως κι ο δικός μας αγώνας, με τη χάρη του Θεού που χρειάζεται να επικαλούμαστε, θα μας οδηγήσουν ανεπαίσθητα στη διάκριση που ξέρει να ξεχωρίζει την υπερβολή από το κανονικό για την κάθε περίπτωση, ώστε η καθημερινότητά μας να κυλά ωραία και χαρούμενα, προχωρώντας στην αιωνιότητα.
[1] Αποφθέγματα Γερόντων, εκδ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, Θεσ. 1978, σ.584.