Το μήλο και το κρίνο…
Σταύρου Σ. Φωτίου
Κάθε άνθρωπος ερχόμενος στη ζωή έχει δύο υπαρξιακές επιλογές: να βιώσει τη ζωή ως αρμονική ενότητα με τον Θεό, και, κατ’ επέκταση, με τον εαυτό του, το συνάνθρωπό του και τη φύση, ή, αρνούμενος την ενότητα αυτή, να βιώσει την υπάνθρωπη φιλαυτία. Τα πρώτα κεφάλαια της Παλαιάς Διαθήκης, της «Γενέσεως», παρουσιάζουν τις δύο αυτές υπαρξιακές επιλογές με τρόπο ανθρωπομορφικό -δηλαδή με λέξεις και εικόνες που μπορούν εύκολα να κατανοηθούν: Στο μέσο του παραδείσου υπάρχουν δύο δέντρα, «το δέντρο της ζωής» και «το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού». Ο άνθρωπος καλείται να επιλέξει να τρέφεται -να ζει δηλαδή- μόνο από το πρώτο -να έχει εμπειρία μόνο του καλού, της αδελφοσύνης, της αγάπης. Τυχόν τροφή του -στάση ζωής- από το δεύτερο δέντρο θα τον οδηγήσει στην εμπειρία του κακού, της διάσπασης, της βίας.
Στη λατινική μετάφραση της Αγίας Γραφής η λέξη «κακό», της φράσης «δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού», μεταφράζεται σωστά ως malum (=κακό). Η ίδια όμως λέξη malum σημαίνει και μήλο. Λόγω της σύμπτωσης αυτής δημιουργήθηκε η διαδεδομένη εντύπωση ότι οι πρωτόπλαστοι αμάρτησαν τρώγοντας… ένα μήλο.
** *** **
Παρόμοια εντύπωση επικρατεί και για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Αυτή μάλλον οφείλεται στο ότι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ κρατεί -ως σύμβολο της ειρήνης που φέρνει το μήνυμα της Γέννησης του Χριστού στον κόσμο- μία λεπτή ράβδο με απόληξη διακοσμημένη με άνθη, η οποία ονομάζεται κηρύκειο. Από παρήχηση σιγά-σιγά της λέξης κηρύκειο προέκυψε η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ πρόσφερε στην Παναγία ένα… κρίνο.
